Herdenking in Keulen: SC Janus legt struikelblokken voor slachtoffers van de Holocaust
Terry Mandel eerde de Joodse Wolf-familie in Keulen met struikelblokken, begeleid door SC Janus en een muzikaal optreden.

Herdenking in Keulen: SC Janus legt struikelblokken voor slachtoffers van de Holocaust
In de zuidelijke stad van Keulen vond een heel bijzondere gebeurtenis plaats. Terry Mandel, een 71-jarige vrouw uit Berkeley, Californië, die Keulen als haar tweede thuis beschouwt, was te gast om de aanleg van Stolpersteine te herdenken. Deze gedenkplaat herdenkt de Joodse familie Wolf, die tijdens het nationaal-socialisme werd gedeporteerd. De familie Wolf, waartoe ook Martha en Artur Wolf en hun zoon Fritz behoorden, woonde ooit in de stad en werd in 1941 naar vernietigingskamp Kulmhof gedeporteerd. Artur Wolf werd vermoord in het getto van Litzmannstadt, terwijl ook Martha en Fritz drie maanden later om het leven kwamen.
Terry Mandel, wiens moeder Ingelore Silberbach familie was van de familie Wolf, is sinds haar eerste reis in oktober 2022 nauw verbonden met Keulen. Ze woonde in die tijd in de stad en kocht zelfs een fiets om de omgeving van Keulen te verkennen. Tegenwoordig heeft ze een vriendenkring opgebouwd in Keulen en is ze lid van de Joodse carnavalisten “Kölsche Kippa-Köpp”. Haar inzet ging zelfs zo ver dat ze in 2023 ‘The Unerasure Project’ oprichtte, dat campagne voert tegen uitsluiting en haat en de geschiedenis van haar familie bewaart.
Struikelblokken als onderdeel van de herinneringscultuur
Een heel bijzonder monument zijn de Stolpersteine, die sinds de jaren negentig door kunstenaar Gunter Demnig zijn aangelegd. In Keulen zijn al ruim 2.400 van deze kleine gedenkplaten gelegd, op plaatsen waar mensen woonden voordat ze vluchtten of werden gearresteerd door het naziregime. Dit initiatief is tot ver buiten de stadsgrenzen bekend en heeft een blijvende impact gehad op het herdenkingslandschap in Duitsland. In het zuidelijke deel van de stad werden de nieuwe struikelblokken muzikaal begeleid door Fabienne Carlier op de accordeon, wat de ceremonie een bijzonder tintje gaf.
“We mogen de geschiedenis niet vergeten”, benadrukte Terry Mandel tijdens haar toespraak. Deze woorden gelden niet alleen voor de familie Wolf, maar ook voor alle slachtoffers van het nationaal-socialisme – inclusief joden, Sinti en Roma, degenen die politiek vervolgd werden, homoseksuelen en nog veel meer die leden in deze donkere tijd.
Inzet tegen discriminatie
De homosportclub SC Janus heeft de sponsoring van deze struikelblokken overgenomen. De club viert dit jaar haar 45-jarig jubileum en biedt zo'n 45 sporten aan. Met zijn initiatief geeft hij een boodschap af tegen uitsluiting en vervolging. Gregor Timmer, hoofd van de sportafdeling, feliciteerde de club met haar inzet en merkte op hoe belangrijk dergelijke acties zijn voor de samenleving. Dit laat zien dat u actief tegen discriminatie en haatzaaiende uitlatingen bent.
Op 1 juli 2025 wordt in Keulen een nieuwe mijlpaal bereikt: daar zal een Duitse tak van het “Unerasure Project” worden opgericht om een voorbeeld te stellen voor het herdenken in Duitsland. Terry Mandel is optimistisch en hoopt dat haar verhaal, maar ook dat van haar familie en andere slachtoffers, gehoord zal blijven worden.
Samenvattend: De aanleg van de Stolperstein in Keulen illustreert nogmaals hoe belangrijk het is om met de eigen geschiedenis om te gaan en daarvan te leren. De gedenkplaten vertegenwoordigen niet alleen het verleden, maar ook de verantwoordelijkheid die wij dragen voor de toekomst.
Voor meer informatie over de Stolpersteine in Keulen en hun achtergrond is gedetailleerde informatie beschikbaar op de website van de stad Keulen en over het project van Gunter Demnig, dat tot doel heeft de herinnering aan de slachtoffers levend te houden. Meer hierover vindt u hier: Stad Keulen En Deutschlandfunk.