Schönbergs meesterwerk: een herinnering aan de verschrikkingen van de Holocaust in Keulen

Transparenz: Redaktionell erstellt und geprüft.
Veröffentlicht am

Op 7 juni 2025 dirigeert Andrés Orozco-Estrada Schönbergs “A Survivor from Warsaw” in Gürzenich, Keulen.

Am 7. Juni 2025 dirigiert Andrés Orozco-Estrada Schönbergs „Ein Überlebender aus Warschau“ im Gürzenich, Köln.
Op 7 juni 2025 dirigeert Andrés Orozco-Estrada Schönbergs “A Survivor from Warsaw” in Gürzenich, Keulen.

Schönbergs meesterwerk: een herinnering aan de verschrikkingen van de Holocaust in Keulen

In Keulen wordt een heel bijzonder muzikaal evenement gevierd: het melodrama “A Survivor from Warsaw” van Arnold Schönberg wordt uitgevoerd met het Gürzenich Orkest onder leiding van Andrés Orozco-Estrada. Deze première van het werk, dat nu al wordt beschouwd als een van de krachtigste stukken over de Holocaust, gaat diep onder de huid en krijgt prominente erkenning. Luidruchtig Concerti Het historische stuk wordt begeleid door Dominique Horwitz als spreker.

‘A Survivor from Warsaw’, gecomponeerd in 1947, behandelt de gruwelijke scène van het getto van Warschau en de wrede selecties waaraan veel Joden werden onderworpen. In ongeveer zeven minuten beschrijft Schönberg de gruwelijke omstandigheden die tot de moorden hebben geleid. De première vond plaats op 4 november 1948 in Albuquerque, New Mexico en was een groot succes. “Het is een artistiek manifest dat niet alleen de verschrikkingen van de Holocaust aankaart, maar ook dient als waarschuwing voor toekomstige generaties”, aldus Luigi Nono, die het werk omschreef als een “esthetisch muzikaal manifest van onze tijd.”

De betekenis van het werk

Het werk bereikt zijn emotionele climax in de finale, wanneer de joodse geloofsbelijdenis “Shema Yisrael” door de gevangenen wordt gezongen terwijl ze met de dood worden geconfronteerd. Luidruchtig Wikipedia Het stuk is verrijkt met een verscheidenheid aan muzikale en taalkundige elementen en weerspiegelt de brutaliteit die de nationaal-socialistische bezetters de bevolking hebben aangedaan. Schönberg maakte het werk oorspronkelijk onder de indruk van de wreedheden die hij zelf meemaakte en die hij diep in zijn artistieke identiteit verwerkte.

Tot de cast van het werk behoren niet alleen een strijkorkest, maar ook een mannenkoor en diverse blazersensembles. Een spannend facet is dat Schönberg de compositie baseerde op een enkele twaalftoonsrij en het werk in drie delen verdeelt: inleiding, verhaal en slotkoor.

Schönbergs pad naar compositie

Arnold Schönberg werd in 1874 geboren in het joodse Wenen en groeide op in de orthodoxe wijk Leopoldstadt. Maar zijn relatie tot het jodendom was complex; zijn opvoeding werd sterk beïnvloed door de populaire muziek van Wenen en niet noodzakelijkerwijs door religieuze tradities. Zijn ervaringen met antisemitisme en de traumatische ervaringen van de Eerste Wereldoorlog brachten hem ertoe om zich in zijn latere werken sterker op zijn joodse wortels te concentreren. Omdat hij zelf een kind was van zulke brute gebeurtenissen, werd de confrontatie in zijn latere composities des te relevanter.

In 1913 bekeerde Schönberg zich tot het protestantisme, maar keerde in 1933, kort voor zijn emigratie naar de Verenigde Staten, terug naar zijn jodendom. Wat diende als uitdrukking van zijn identiteit, bleek een diepgaande bron van zijn creativiteit. ‘A Survivor from Warsaw’ is dus niet alleen een muzikaal werk, maar ook een schokkende getuigenis van zijn levensverhaal dat gaat over verlies en herinnering.

Andrés Orozco-Estrada, die volgend seizoen als Gürzenich Kapellmeister naar Keulen komt, heeft met zijn vermakelijke leiding talloze successen gevierd. Deze keer zal hij blijk geven van zijn goede hand in het vertolken van Schönbergs complexe en aangrijpende werk.

Het feit dat de inwoners van Keulen met zo’n historisch stuk bezig zijn, verrijkt niet alleen het culturele leven van de stad, maar biedt ook de mogelijkheid om de herinnering aan het vergeten niet alleen in de oren, maar ook in het hart te verankeren. Het werk van Schönberg vertegenwoordigt een onmisbare verbinding met de geschiedenis en komt vandaag de dag nog steeds vaak aan bod in de schoolcurricula.