Afvalwaterwarmte NRW: de verborgen energiebron voor onze steden!
NRW.Energy4Climate initieert een project om afvalwaterwarmte in Noordrijn-Westfalen te gebruiken om duurzame warmtebronnen tegen 2026 uit te breiden.

Afvalwaterwarmte NRW: de verborgen energiebron voor onze steden!
Momenteel wordt in Noordrijn-Westfalen een veelbelovend project gelanceerd dat niet alleen de klimaatbescherming bevordert, maar ook de energietransitie ondersteunt. Het initiatief Afvalwaterwarmte NRW, uitgevoerd door NRW.Energy4Climate in samenwerking met energieleveranciers, waterbeheer, rioleringsnetwerkbedrijven en de woningbouwsector, heeft zich ten doel gesteld het gebruik van afvalwaterwarmte in de staat uit te breiden. Maar wat zit er precies achter dit innovatieve idee?
In Noordrijn-Westfalen lopen al een tiental projecten voor het gebruik van afvalwaterwarmte, en het potentieel is enorm. Afvalwater uit rioolwaterzuiveringsinstallaties of kanalen zorgt voor een constante temperatuur van ongeveer 10 tot 20 graden Celsius, waardoor het een economische warmtebron is. Duisburg gebruikt bijvoorbeeld de restwarmte uit gezuiverd afvalwater om ruim 1.000 huishoudens te voorzien. Maar in Lemgo wordt ook een afvalwaterwarmtepomp gebruikt om stadsverwarming te helpen opwekken. “Afvalwaterwarmte is ideaal voor dichtbevolkte gebieden, appartementsgebouwen en voorzieningen zoals bejaardentehuizen”, geeft het initiatief inzicht in de diverse mogelijke toepassingen.
De voordelen van afvalwaterwarmte
Het gebruik van afvalwater voor het opwekken van warmte biedt niet alleen ecologische, maar ook economische voordelen. Afvalwater heeft doorgaans kleine seizoensgebonden temperatuurschommelingen en kan zowel in het koude seizoen worden gebruikt ter ondersteuning van de verwarming als in de zomer om gebouwen te koelen. In grootstedelijke gebieden gaan grote hoeveelheden afvalwater vaak gepaard met een grote vraag naar warmte, zodat de technische ontwikkeling van deze warmtebron zowel praktisch als verstandig is. Warmtewisselaars en warmtepompen maken het mogelijk om warmte efficiënt te gebruiken en te integreren in bestaande warmtenetten.
Uit de schattingen blijkt dat er in Noord-Rijnland-Westfalen een theoretisch potentieel is van ongeveer 1,6 gigawatt aan thermische productie van zowel rioolwaterzuiveringsinstallaties als het rioleringssysteem, wat ongeveer tien procent van de totale stadsverwarmingsbehoefte van de staat zou kunnen dekken. Dit potentieel wordt echter tot nu toe slechts in beperkte mate benut, waardoor er nog veel ongebruikte warmtebronnen beschikbaar zijn.
Een blik in de toekomst
Het initiatief heeft tot doel enkele honderden projecten in Noordrijn-Westfalen te initiëren en zo Duitslands leider te worden op het gebied van het gebruik van afvalwaterwarmte. De sleutel tot een succesvolle implementatie ligt in een nauwe samenwerking tussen gemeenten en exploitanten van riool- en rioolwaterzuiveringsinstallaties. Om het volledige potentieel te realiseren zijn lokale beslissingen en strategieën essentieel.
Om de verantwoordelijken in gemeenten te helpen, hebben de Vereniging van Gemeentelijke Bedrijven (VKU) en de Duitse Vereniging voor Waterbeheer, Riolering en Afval (DWA) een nuttige gids gepubliceerd over het efficiënte gebruik van afvalwaterwarmte. Deze brochure behandelt juridische en technische kwesties en is bedoeld als leidraad om de uitwisseling tussen de verschillende actoren te bevorderen.
Naast de kansen die afvalwaterwarmte biedt, zijn ook andere duurzame warmtebronnen zoals industriële restwarmte en geothermie van belang. Er is een veelbelovend potentieel voor geothermische energie, vooral in steden als Krefeld en Münsterland, dat ook in de thermische planning moet worden opgenomen. NRW.Energy4Climate biedt gemeenten een checklist om dit potentieel te bepalen.
De toekomst van het gebruik van afvalwaterwarmte ziet er veelbelovend uit. Door innovatieve projecten en de slimme mix van verschillende hernieuwbare energiebronnen zou Noordrijn-Westfalen een beslissende bijdrage kunnen leveren aan de klimaatbescherming en tegelijkertijd de lokale warmtevoorziening kunnen verbeteren. Laten we dus eens kijken wat de komende jaren ons zullen brengen en welke mogelijkheden afvalwaterwarmte zich nog kan ontwikkelen. Voor uitgebreide informatie over het initiatief en de projecten kunt u terecht op de website Zonne-server, energie4klimaat En kommunen.nrw.