Treinstations als herdenkingsplaatsen: 13 projecten om in het reine te komen met het nazisme gaan van start!

Treinstations als herdenkingsplaatsen: 13 projecten om in het reine te komen met het nazisme gaan van start!

Donkere hoofdstukken uit de geschiedenis worden herinnerd in de schaduw van de tracks. Een nieuw financieringsproject vestigt de aandacht op de littekens die het nationaal-socialisme op de Duitse treinstations heeft achtergelaten. Het door het Federale Ministerie van Cultuur gelanceerde programma heeft de titel "MemoRails: Stop! De nazigeschiedenis wordt hier herdacht" en ondersteunt in totaal 13 lokale initiatieven die zich bezighouden met de geschiedenis van slachtoffers en daders. Tot de gefinancierde projecten behoren ook projecten in Keulen-Deutz en op het treinstation van Göttingen Deutschlandfunk-cultuur gemeld.

Staatsminister van Cultuur Wolfram Weimer benadrukte het belang van de herinneringscultuur, die de afgelopen decennia belangrijke veranderingen heeft ondergaan. “Tegenwoordig is het in het reine komen met de eigen geschiedenis een integraal onderdeel van onze staatsreden”, benadrukte hij, wijzend op de inzet van het maatschappelijk middenveld die nodig is voor deze projecten. “MemoRails” is niet alleen een financieel, maar ook een cultureel engagement voor historische herwaardering. De federale overheid stelt hiervoor één miljoen euro beschikbaar, terwijl de Stichting Herdenken, Verantwoordelijkheid en Toekomst (EVZ) nog eens 100.000 euro bijdraagt Cultuur haven aangevuld.

Diverse initiatieven voor herwaardering

Deze dertien projecten zijn geselecteerd uit een groot aantal aanmeldingen en hebben het duidelijke doel licht te werpen op lang onbekende aspecten van de nazigeschiedenis. De projectsponsors zijn divers en variëren van historische verenigingen tot gedenkplaatsen en stadsbesturen. De nadruk ligt vooral op treinstations als historische plaatsen van vervolging, die vaak slechts worden gezien als tijdelijke voorzieningen, terwijl ze in werkelijkheid ook toneel waren van deportaties en dwangarbeid.

• Gedenkort Bahnhof Trebnitz – Schloß Trebnitz Bildungs- und Begegnungszentrum e. V.
• Jugend Museum: Jugendliche erforschen die Geschichte im Park am Gleisdreieck
• Volkshochschule Meppen: Spuren der Nachbarn sichtbar machen
• Stadtverwaltung Meiningen: Spurensuche zur Zwangsarbeit
• Menschenrechtszentrum Cottbus e.V.: Deportationen und Zwangsarbeit im Nationalsozialismus

De lancering van het project begint begin september en belooft op verschillende manieren het individuele lot van de getroffenen te herdenken. Zo zal het project ‘A Train Station Without Memory’ van het Duitse Theater in Göttingen de verhalen van de vervolgden zichtbaar maken. Daarnaast plant de muziekschool Neumünster een reeks projecten die te maken hebben met de komst van mensen tijdens het nazi-tijdperk.

Veranderende herinneringscultuur

In het reine komen met het nazi-verleden is in Duitsland lange tijd een gevoelige kwestie geweest. De gebeurtenissen werden vaak onderdrukt en niet besproken. Het was pas de studentenbeweging van de jaren zestig die deze stilte doorbrak en opriep tot het aanpakken van de misdaden uit het verleden. Zoals de EVZ rapporteert, heeft de Duitse herinneringscultuur zich sindsdien aanzienlijk ontwikkeld en is deze nu een belangrijk onderdeel van het sociale discours. Scholen, documentaires en gedenktekens dragen bij aan het vormgeven van het collectieve geheugen, en het doel is om voortdurend na te denken over de gebeurtenissen van het nationaal-socialisme. Dit is bedoeld om het geheugen te helpen verankeren in een steeds diverser wordende samenleving.

De komende projecten onder “MemoRails” zijn meer dan alleen een aanbod van financiële steun; Ze zijn een oproep aan de samenleving om zich actief met de eigen geschiedenis bezig te houden en de lessen uit het verleden niet te laten vergeten. In Keulen en daarbuiten hebben we een spannende en belangrijke taak voor ons: herinneringen levend houden en onthouden voor toekomstige generaties.